بررسی قارچ های عامل پوسیدگی بنه ی زعفران در استان های خراسان رضوی و جنوبی و امکان مبارزه ی بیولوژیک با آنها توسط قارچ تریکودرما

با توجه به نقش و جایگاه زعفران در وضعیت اقتصادی و اجتماعی خراسان مرکزی و جنوبی و رقابت این محصول در بازار های جهانی، بررسی عوامل بیماریزای آن در مناطق عمده ی زعفرانکاری ضروری به نظر می رسد. در سال زراعی 88، طی دو مرحله نمونه برداری از مزارع زعفران، نمونه های مشکوک به بیماری از شهرستان های عمده ی زعفرانکاری استان های خراسان رضوی و جنوبی جمع آوری گردید. از نمونه های آلوده، 100 جدایه ی قارچی جدا و خالص سازی شد. از این تعداد، 15 جدایه به عنوان bipolaris australiensis، 28 جدایه acremonium sp. (17 جدایه a1، 11 جدایه a2)، 14 جدایه botrytis cinerea، 8 جدایه penicillium sp.، و 8 جدایه aspergillus sp. شناسایی گردید. با استفاده از آزمون های بیماریزایی، بیماریزایی 4 گونه قارچی بای پلاریس، اکرمونیوم(a1 و a2) و بوتریتیس اثبات شد و زعفران برای اولین بار در دنیا به عنوان میزبان جدید این عوامل بیماریزا از ایران معرفی گردید. قدرت بیوکنترلی 5 جدایه ی تریکودرما tv65 (t. virense)، tv6 (t. virense)، th7 (t. harizianum)، tk77 (t. koningii) و thbi (t. harizianum) در برابر عوامل بیماریزای فوق مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش های مربوط به کشت متقابل، همه ی جدایه های تریکودرما در کاهش بازدارندگی رشد عوامل بیماریزا موثر بودند. در آخرین روز ثبت اندازه گیری ها، جدایه های t77 و t7 برترین جدایه ها بودند. در آزمون ترکیبات خارج سلولی فرار قارچ های تریکودرما، همه ی جدایه ها در بازدارندگی رشد پرگنه ی قارچ های عامل بیماری نقش داشتند و در آخرین زمان ثبت شده thbi و tv65 به عنوان جدایه های برتر این آزمایش معرفی شدند. در آزمون های کنترل بیولوژیک بر روی بنه-های زعفران نیز همه ی جدایه ها موثر شناخته شدند که در این میان جدایه های tk77، tv65 و thbi موثرترین جدایه ها شناخته شدند.